Khai thác được gì từ dữ liệu là chủ đề nhiều người quan tâm. Khả năng đáng kinh ngạc của AI thời gian gần đây chính là kết quả tiềm năng từ big data / machine learning. Tuy nhiên chúng ta chưa cần những thứ cao siêu vậy để biến dữ liệu thành các thông tin có giá trị và ra quyết định cho công việc hằng ngày.
1. Dữ liệu giúp xác thực và làm rõ những điều còn đang hoài nghi, mơ hồ
Trong kinh doanh, mình luôn có những cảm nhận kiểu như kinh tế năm nay khó khăn, kinh doanh tháng này xấu đi, sản phẩm này có vẻ bán tốt hơn sản phẩm kia ..v…v..
Đó là khởi điểm hành trình với dữ liệu, chỉ cần một tâm trí tò mò muốn đi tìm hiểu sự thật đã, đang và sẽ diễn ra. Đôi khi rất giống với các thám tử, thu thập từng manh mối để sâu chuỗi thành 1 bức tranh, 1 câu chuyện giá trị.
Ví dụ với shop mình, có 2 dòng sản phẩm A, B. Khi xem dữ liệu với cùng mốc thời gian đã giúp mình rõ ràng hơn về các nhận định về các sản phẩm này. Kì vọng và mục tiêu ban đầu các sản phẩm đều bán được thời gian dài và đều đặn. Thực tế sản phẩm A lại thuộc dạng vòng đời ngắn hơn, có thể phát triển, bùng nổ và thoái trào (biểu đồ hình tam giác). Sản phẩm B mới chứng tỏ khả năng duy trì rất đều đặn từ lúc bắt đầu bán (7/2022) đến giờ.
Tất nhiên còn rất nhiều biến số tác động khác nhau đến 2 sp này nhưng đó là căn cứ để ta tiếp tục phân tích sâu hơn bằng việc trả lời câu hỏi WHY? – tại sao nó lại thế này, có phải do cái này hay cái kia ko?
2. Dữ liệu có thể giúp khám phá các thông tin mới
Nếu chỉ bằng linh tính, cảm nhận thì rất khó có thể phát hiện ra bởi vì thông tin đầu vào bạn tiếp xúc khá là ít, mà sai lệch và thiên kiến thì nhiều. Việc so sánh mối tương quan giữa các yếu tố tác động sẽ cho bạn nhiều hình dung và hành động cần làm.
Vẫn với biểu đồ bên dưới, đường màu xanh lá cây là tỉ lệ lãi gộp. Đây có lẽ là đường quan trọng nhất cần theo dõi vì suy cho cùng kinh doanh là để có lãi phải ko? Theo công thức: lãi gộp = doanh thu – giá vốn. Vậy đường màu xanh tăng chỉ có 2 nguyên nhân, tăng giá bán hoặc giảm giá vốn (nhập vào rẻ hơn). Giá nhập ko thay đổi mấy nên chỉ còn là giá bán.
Ô là la, từ đây ta phát hiện ra nhiều điều thú vị. Sp A giảm cũng 1 phần là do từ tháng 3/2023 đã cắt bớt nhiều khuyến mãi, giảm giá, thậm chí là tăng giá trực tiếp. Mặc dù đã cố gắng giảm giá dần từ tháng 3/2024 nhưng nô hốp.
Ở sp B, việc tăng hay giảm giá không quá ảnh hưởng, thậm chí tháng 4/2024 tăng giá mà doanh thu còn tăng. Có thể do việc tăng giá đã giúp có thêm xiền để QC -> đơn nhiều hơn. Do vậy, cần đối chiếu và so sánh thêm nhiều dữ liệu để có câu trả lời chính xác.
Hành động tiếp theo nên là gì? Có nên cắt thêm máu cho sp A đang dần teo tóp hay là đẩy nguồn lực cho sp B có nhiều cơ hội hơn?
Vậy chỉ với 2 biểu đồ đơn giản, dữ liệu đã giúp chúng ta có nhưng nhận định sâu sắc hơn và biết cần làm gì tiếp theo.
Bạn thích mô hình sp A nhanh đc số to hay sp B mưa dầm thấm lâu? (Bật mí, mô hình sp A có 1 rủi ro siêu to khổng lồ, bài khác sẽ phân tích thêm).
Leave a Reply